Het woord ‘retraite’ betekent zoveel als ‘terugtrekken’ en in engere zin het terugtrekken voor spiritueel of religieus zelfonderzoek.
Vandaag de dag kun je allerlei retraites doen, in binnen- en buitenland. Yoga-retraites, Christelijke retraites, Zen-retraites, vipassanā-retraites en ga zo maar door.
Het zijn retraites omdat in relatieve afzondering nadrukkelijker aandacht wordt besteed aan de eigen (spirituele) ontwikkeling en verdieping, in de persoonlijke sfeer of in het contact met het hogere. Toch verschillen ze alle in de praktische invulling en uitwerking.
Als je samatha-meditatie op buddho beoefent is het ook mogelijk om op retraite te gaan. Omdat het woord retraite zoveel verschillende kanten kent en sommige mensen misschien al eens een retraite in een andere traditie hebben meegemaakt, zullen wij stilstaan bij wat een retraite in de context van onze meditatiemethode inhoudt, zowel wat betreft de groepsretraite in Nederland als de individuele retraite in Thailand.
Is op retraite gaan echt noodzakelijk?
Dat is persoonlijk en hangt af van de intentie waarmee je je op het meditatieve pad begeeft. De dagelijkse meditatie gedurende het ‘gewone’ leven is de basis, en het in harmonie brengen van de dagelijkse meditatie met het leven naast het meditatiekussen is misschien wel de meest belangrijke voorwaarde voor gestage verdieping.
Als je op die manier oefent ontwikkel je je bewustzijn langzaam maar zeker, bouw je onderliggend een karmische band met de leraar en methode op en draag je steeds weer een steentje bij aan de verdere ontwikkeling van jouw paramī’s (specifieke verworven mentale kwaliteiten).
Toch heb je als je in Nederland woont over het algemeen per dag maar beperkt de tijd om te mediteren omdat je waarschijnlijk nog moet werken, kinderen hebt, het huishouden moet verzorgen en ga zo maar door.
Daarom zal je, als je meditatie echt een belangrijke plaats in je leven geeft en op zoek bent naar verdere verdieping, vanzelf bij retraites uitkomen. Met andere woorden, retraites gaan dan vanzelf in toenemende mate een onderdeel van je meditatieve proces uitmaken omdat je doordrongen raakt van de beperkingen die het dagelijkse leven je oplegt.
Tijdens een retraite kan je je helemaal onderdompelen in je meditatie en hoef je je met niets anders bezig te houden. Voor de meesten van ons gewoon stervelingen geldt dat het intensieve en afgezonderde karakter van herhaaldelijke langdurige retraites daarom wel noodzakelijk is om de nodige verdieping te bereiken.
Na afloop van een retraite merk je dat de opgedane diepere concentratie weer langzaam maar zeker wegebt. Toch blijft er, naast inspiratie, een voelbaar verschil in je dagelijkse meditaties en in je leven in het algemeen.
Herhaaldelijke retraites dragen bij aan een langzame golvende beweging omhoog, een toename van de mentale zuiverheid en een toename in de kracht van de heilzame mentale kwaliteiten.
De meeste mensen die eens mee zijn gegaan met een groepsretraite willen dit, hoe confronterend en zwaar het ook kan zijn, vaker meemaken, omdat ze zelf hebben ervaren hoe positief de uitwerking van een retraite is.
Wie Mag er op Retraite Gaan?
In principe mag iedereen die dat wil zich opgeven voor onze groepsretraites in Nederland of zelf op retraite gaan naar Ahba in Noord-Thailand.
Het is ‘in principe’ omdat voor de groepsretraite een vereiste is dat je de meditatietechniek onder de knie hebt, wat in de praktijk betekent dat je de methode ten minste enkele weken dagelijks thuis hebt beoefend.
Ook wordt er voorafgaand aan een groepsretraite een beoordeling gedaan door Herman of een groepsretraite voor jou op dat moment de aangewezen weg is of niet.
Het is ook ‘in principe’ omdat het erg verstandig (maar niet noodzakelijk) is om voordat je naar Ahba’s klooster gaat, je eerst meer ervaring hebt opgedaan door bijvoorbeeld eens een weekje mee te gaan op groepsretraite. Het gaat in Thailand namelijk niet om een op toeristen ingerichte retraite. Onvoorbereid naar het klooster gaan en daar je eerste retraite doen is niet aan te raden. De overgang is domweg te groot.
In geval van een verzoek voor een individuele retraite in Thailand beoordeelt Abha of een intensieve retraite op dat moment passend is op jou pad.
De Groepsretraite in Nederland
In Nederland heb je twee keer per jaar de mogelijkheid om deel te nemen aan een groepsretraite van een week. Er zijn maar een beperkt aantal plekken, dus ruim van tevoren aangeven dat je geïnteresseerd bent helpt.
Tijdens de groepsretraite heb je een eigen slaapkamer waar je overdag ook mediteert. ’s Avonds wordt een groepsmeditatie aangeboden in de meditatiehal. Tussen de middag en ’s avonds zijn er gemeenschappelijke maaltijden.
Het is de bedoeling dat je zoveel mogelijk los komt van tijd, dat wil zeggen, dat je steeds meer mee gaat draaien in het ritme van de retraite. Herman gebruikt een bel om iedereen wakker te maken, het begin en einde van een meditatieblok aan te geven en de maaltijden aan te kondigen. Dat betekent dat je geen klok of wekker nodig hebt, zo kun je je volledig richten op je meditatie.
De ervaring leert dat het heel inspirerend en motiverend werkt als je mensen om je heen hebt die net als jij dag in dag uit de enorme inspanning aan het leveren zijn om het bewustzijn te zuiveren en kalmeren.
De Individuele Retraite in Thailand
Wie langer wil mediteren kan, mits je daarvoor van Ahba toestemming hebt gekregen, voor meerdere weken of maanden op retraite bij Ahba in Noord-Thailand gaan.
Bij aankomst in zijn klooster buig je voor Ahba en vraag je hem nogmaals om toestemming om er te mogen mediteren. Als alles in orde is krijg je onderdak en twee maaltijden per dag.
In Ahba’s klooster is je slaapplek minder goed te voorspellen, je hebt wel altijd een eigen kamer. De meditatie vindt plaats in een tempel die voornamelijk voor ceremonieën en inwijdingen van nieuwe monniken wordt gebruikt, wat in de praktijk betekent dat je er soms weken ongestoord de hele dag gebruik van kunt maken.
Ahba’s klooster is in eerste instantie een Pali school, als je gaat mediteren dan draai je dus niet mee met bestaande meditatiesessies maar ga je zelf elke dag weer zitten mediteren wanneer je wil, zolang je wil.
Er zullen in de regel geen andere westerlingen of retraite-gangers zijn. De monniken die er rondlopen, of ze nu zelf mediteren of niet, zullen je zo min mogelijk storen omdat ze weten hoe belangrijk het is voor je meditatie om niet gestoord te worden.
Deze afzondering en het teruggeworpen worden op jezelf in een vreemde omgeving kan nogal heftig zijn. Uiteindelijk geeft de extra rust en afzondering bij Ahba echter juist een extra stimulans voor verdere verdieping.
Hoe ziet een retraitedag eruit?
Tijdens onze groepsretraites in Nederland mediteren wij vier uur in de ochtend, vier uur in de middag en anderhalf uur in de avond.
Als je naar Ahba gaat mag je zelf beslissen hoe lang je mediteert, maar meestal wordt grofweg dezelfde indeling aangehouden met wellicht een wat langere avondsessie.
De overige uren breng je bij voorkeur door met het mentaal reciteren van ‘buddho, buddho, buddho’, of je nu zit of ligt of eet of op het toilet zit. Dat is heel moeilijk. Het is dan ook verstandig om het als een oefening te zien en niet iets om meteen te kunnen.
Samatha-meditatie op buddho kent geen loopmeditatie zoals dat bijvoorbeeld in Zen- of vipassanā-retraites wel wordt beoefend. Ahba geeft aan dat je met loopmeditatie geen diepe concentratie kan ontwikkelen, daarvoor moet je stil zitten.
Dat betekent niet dat je niet mag opstaan om eventjes kort te lopen en de benen te strekken als de pijn of mentale onrust te hevig is, enkel dat loopmeditatie geen onderdeel van de meditatie uitmaakt en dus ook niet als zodanig beoefend dient te worden.
In essentie ben je dus elke dag de hele dag bezig om je zoveel mogelijk op buddho te richten. Dat is alles.
Wanneer heb je contact met de leraar?
Tijdens een buddho-meditatieretraite heb je geen vaste contactmomenten of dialogen met de leraar, en er wordt niet standaard Dhamma-onderwijs gegeven.
Dat betekent niet dat je zomaar aan je lot wordt overgelaten. Door de hoge concentratie die de leraren hebben kunnen zij je mentale proces tijdens een retraite ook zonder je te spreken in de gaten houden en zal je waar nodig een duwtje in de juiste richting krijgen.
Tijdens de groepsretraites is het contact met Herman meestal op eigen initiatief als je daar behoefte aan hebt, waar nodig zal Herman je aanspreken. Mensen die voor het eerst mee gaan worden intensiever begeleid.
Ga je naar Ahba dan is het contact heel onvoorspelbaar. Ahba stemt zijn contact en de inhoud van zijn onderwijs volledig af op wat op dat moment het meest opportuun is voor je eigen proces en je paramī’s.
Soms zal hij bij aankomst uitgebreid met je spreken, soms wuift hij je na enkele minuten weg met de boodschap dat je weet wat je te doen staat. Soms moet je dagelijks bij hem langs komen en zal hij je geregeld kort aanspreken, soms zie je hem weken niet en krijg je aan het einde van je retraite wat wijsheid voor thuis en de volgende retraite mee terug.
Van het contact met Ahba en zijn aanwezigheid in het klooster gaat hoe dan ook een enorme energie en inspiratie uit. Er is nog nooit iemand op bezoek geweest in het klooster die niet op een diepe laag geraakt werd.
Ook al heb je dat zelf niet altijd in de gaten, er gebeurt van alles op diepere lagen in het bewustzijn. Vaak worden dingen aan je meegegeven die je vaak pas later kan herkennen, plaatsen en dan daarna vooral waarderen. Je moet alleen wel zelf de stap zetten om dit proces van diepe mentale ontwikkeling aan te willen gaan.
Wil je beginnen met mediteren of ben je op zoek naar meer verdieping?
Wij bieden persoonlijke begeleiding, volledig op donatie basis.
Je moet zelf de inspanning leveren, de Boeddhas wijzen slechts de weg
Boeddha, Dhp 276