De Redactie

Het Pad van Samatha-Meditatie

Het Pad van Samatha-Meditatie

Bij het beoefenen van samatha-meditatie kan het in eerste instantie lijken alsof het bewustzijn alleen maar onrustiger wordt. Dit komt omdat je met een steeds grotere loep naar je mentale processen kijkt en met toenemende verfijning de eigen onrust kan waarnemen.

Elke keer als je een nieuw punt van kalmte bereikt, raak je er op den duur van doordrongen dat ook dit punt in wezen nog steeds onrustig is.

In zijn boek The Heart of Compassion schrijft de Tibetaanse boeddhistische leraar Dilgo Khyentse Rinpoche mooi over dit proces door vijf stadia van concentratie te omschrijven:

(1) Meditatie als een waterval die over een afgrond dendert. De gedachten volgen elkaar continu op, en het lijkt in eerste instantie alsof je veel meer gedachten hebt. Dat komt omdat je je gewaar bent geworden van het bewegen van het bewustzijn.

(2) Meditatie als een rivier die door een bergkloof stroomt. Het bewustzijn wisselt af tussen perioden van kalmte en turbulentie.

(3) Meditatie als een wijde rivier die gemakkelijk stroomt. Het bewustzijn beweegt als het verstoord wordt door omstandigheden, maar anders rust het in kalmte.

(4) Meditatie als een meer, licht verstoord door oppervlakkige golfjes. Het bewustzijn is in lichte mate oppervlakkig geagiteerd maar blijft kalm en aanwezig in de diepte.

(5) Meditatie als een stille oceaan. Een onwankelbare, moeiteloze concentratie waarin gedachten zich niet meer kunnen vormen. Het enige wat zich in je bewustzijn bevindt is je meditatieobject.

Met samatha-meditatie op buddho probeer je langzaam maar zeker de hoogst mogelijk concentratie te bereiken.

Langzaam Maar Zeker

Het pad van samatha-meditatie is geen snel pad. Het is het geleidelijk pad naar bevrijding zoals de Boeddha dat onderwees.

Samatha-meditatie vergt vertrouwen, bewuste aandacht, energie, geduld en liefdevolle-vriendelijkheid.

Toch hoeven deze kwaliteiten niet bij de start van de beoefening aanwezig te zijn. Sterker nog, je ontwikkelt ze vanzelf als je met het meditatieproces aan de slag gaat.

Gedachten als ‘ik kan niet mediteren’ kunnen dus worden losgelaten. Iedereen die tijd in het meditatieproces steekt zet langzaam maar zeker stappen.

Ga niet mediteren met verlangen naar concentratie of inzicht, want dit verlangen is niets minder dan een nieuw hindernis op zich.

Het feit dat je de tijd neemt om te mediteren is genoeg, wat er daarna ook gebeurt. Het is gewoon een kwestie van doorgaan en heel veel blijven proberen.

Langzaam maar zeker. Misschien 10 minuten of 20 minuten per dag, maar mediteer wel elke dag, dat is heel belangrijk.

Ahba legt juist heel vaak de nadruk op de geduldige en geleidelijke ontwikkeling van het bewustzijn.

De Dhamma (de werkelijkheid) zo zegt hij, is het allermooist als je haar langzaam te zien krijgt, beetje bij beetje. Wat je snel krijgt ben je ook snel weer kwijt, maar datgene waar je hard voor hebt gewerkt, wat langzaam is gekomen, dat blijft.

Als je op buddho mediteert wordt je bewustzijn langzaam maar zeker zuiver en helder. Concentratie kan dan opkomen en je wordt ontvankelijk voor wijsheid. Met deze wijsheid weet je hoe de dingen werken, in jezelf en in de wereld.

Je leven wordt dan heel gemakkelijk.


Deze tekst werd eerder gepubliceerd in Samatha Meditatie: Fundament voor Inzicht.


Wil je beginnen met mediteren of ben je op zoek naar meer verdieping?
Wij bieden persoonlijke begeleiding, volledig op donatie basis.

Gratis Meditatiecursus

Je moet zelf de inspanning leveren, de Boeddhas wijzen slechts de weg

Boeddha, Dhp 276